Conéctese con nosotros Facebook Twitter YouTube LinkedIn
Comunicados

U Save the Children e Icefi tuk tale’ltzan u ABC ti’ Ib’enk’ul Tokich Puaaj tu yolb’al ixil tuk’ k’iche’

     

Vixe’al tokeb’al  ipaasa’m  Iq’iil  Kuyolb’ale’,  u Save the Children tuk’ u Nimla Chub’alib’e’ tu O’va’l u Nimla  tename’ Chusb’al Tokich Puaaj, kat tale’ltzan  vi’ u tename’ tu yolb’al  ixil tuk’  yolb’al k’iche’  ti’ u ABC  u Tokich Puaaj,  nital tzitzi’ va’ la yak’insal  unq’a  txumb’ale’ tzitzi’, va’ kam la ulb’el  toksal iyak’ib’al  tokeb’al  ch’u’l unq’a  uxhchile’ ti’ tootzit  isuuchil  vipuaj u tename, uma’l u txumb’al  va’ qetzat  kuxh  tuk’  unq’a xaake’, xvaake’ as tuk’ unq’a txul  aamaee’, ___ti’ uva’ la k’ujeb’ kan   va’ eelachil  kuvatz  lib’ane’,  ti’ ch’iieb’al  u jejb’al qatine’ as vatzuloj o’ ti’ uma’l u b’a’nla xo’niib’.


A’ tzi’amal  kat  kan tu Kab’laval, tachul Ixe’al Tenam tuk’ Vujva’l Tachul  Ijejleb’al Kab’al tu yaab’ (2018), va’ uma’l  1,680,551,  itachul u xaoole’ va’ kat talje’ stej, itiaal Ixe’l q’esal K’iche’, as ti’ u tachule’ uma’l 704,448  unq’a  txul aamaee’ va’ ye’xnaj  tz’aj vaaxaj laval iyaab’. Echkoj  uma’t 133,329 tachul uxchil va’ kat  talje’ stej va’ itiaal ixe’al q’esal Ixil; as ti’ u tachule’ uma’l chan 704,448  unq’a  txul aamaee’ va’ ye’xnaj  tz’aj vaaxaj laval iyaab’. Uma’l u tzii va’  a’n  nitzi’alkan, sukuxo’laj   va’ nimal unq’a yolb’ale’ vatz kajayil u Tx’ava’e’ at tu uma’l u iltza’l sti’. Echkole’ unjolol unq’a Q’esal ti’ u Nimla Chusb’al tetz Tatin itxumb’alil Qatine’, (UNESCO), nitale’ltzan ti’ ka’va’l u yolb’ale’  cheel va’ qitx’michil chit nib’an ve’te’ ti’ tok titxa’k, nimal unq’a uxhcile’ va’ ye’ niyolb’en  ve’t tisuuchil. Echkole’ u UNESCO, nital isuuchil sqej va’ nimal unq’a  xaake’ tuk’ unq’a xvaake’ nikuxh itx’i’a  ve’t  ivatz ti’ iyolon tu viyolb’ale’ va’ btixe’al  ich’iieba’l, ataj  kuxh ve’t  iyuub’al  viyolon  svatzaj, echkoj ti’eltzan vikab’ale’ a’ ve’t uma’t u yolb’ale’ nitoksa titxa’k as tzitzi’ kat tz’ejxukat  ve’t u tijle’m vicha’xal u tatine’[1].

Sta’nkoje’ va’  vijikla txeechil   u ABC ti’ Ib’enk’ul  Tokich Puaaj,  va’ ti’ ka’va’l u yolb’ale’,  kub’antaj kuya’l ti’ kuyolb’el  sukuxo’la, tan tzitzi’ la k’uchpukat va’ at kutxumb’al as nikuk’uche’ltzan vitxeechil u Jejb’al qatine’, echkole’ sukuvatzaj, tulaj unq’a chusb’alib’e’, nimla Chusb’alib’e’, tuk’ unq’a Jejleb’ale’ ve’ Q’axsan yol Vi’qajiq’.

U  Icefi tuk’ u Save the Children nitzi’akan suxo’laj, va’ u kuyolb’ale’, a’e’ itxeechil ib’a’nil u qatine’ tuk’ joltu unq’a  Ich’ieeb’al tokeb’al  vas Qatine’, echkoj vikajve’: nital tzitzi’ va’ a’ u B’a’nla Chusb’ale’ sukuxo’la  la ch’iisan isuuchil kutichajile’, echkoj u laval  tachule’ nital tzitzi’ va’ kuxaasa vi’ u tename’ tan u tokeb’al  kuyolb’ale’ a’e’  la ch’iisan icha’xal  chas ijejb’al qatine’.

U ABC ti’ Ib’enk’ul  Tokich Puaaj tu yolb’al ixil tuk’ k’iche’, ile’  tx’eb’o’m kuxh nib’ane’, va’ kam tuk  ulb’eloj iyak’insal ti’ iyolb’ele’ yuk’ itz’ib’ale’ va’ tuk’ xe’toj tu  toxvu ich’e’ maarso tu yaab’e’ 2021.

 

Ixi’m Tx’ava’, Ova’l nimla Tenam, vinaj uma’l ka’v ich’ tu 2021


[1] Atlas Unesco de las lenguas del mundo en peligro: www.unesco.org.